०४ डिसेंबर, २००७

KDE Marathi

http://marathi.hrishi.org/
KDE is being translated on this site. Your registration needs to be approved if you want to contribute. But you can check the strings those have already been translated.

२३ नोव्हेंबर, २००७

एक लैपटॉप प्रतिबच्चा (OLPC)

http://www.laptop.org/
एक लैपटॉप प्रतिबच्चा (OLPC) एक अति महात्वाकांक्षी परियोजना है जिसके तहत अत्यंत सस्ती कीमत में (वर्तमान में 6000 रुपए में,) बहुत ही उम्दा, मजबूत किस्म के लैपटॉप तमाम विश्व के गरीब बच्चों को (एक तरह से) मुफ़्त में (सरकारी व गैर-सरकारी तथा व्यक्तिगत सहयोग से) प्रदान किया जा रहा है. आप भी कई तरीके से इस परियोजना का हिस्सा हो सकते हैं. जैसे कि, आप जिस भाषा के जानकार हैं – उस भाषा में एक्सओ (ओएलपीसी का ऑपरेटिंग सिस्टम तथा प्रोग्राम) अनुप्रयोगों व मैनुअल/मदद फ़ाइलों को अनुवाद करके.

हिन्दी भाषा में एक्सओ के कुछ आरंभिक फ़ाइलों का अनुवाद आप आनलाइन यहां पर कर सकते हैं.
https://dev.laptop.org/translate/hi/index.html
इसके लिए वहां पर आपको एक खाता खोलना होगा. खाता खोलने के बाद लॉगइन करें, फिर जिस फ़ाइल का अनुवाद करना है, या अनुवाद परिवर्धित करना है, उसे क्लिक कर खोलें व अनुवादित/गैर अनुवादित शब्दों/वाक्यों को चुनें. आपके सामने एक बक्सा प्रकट होगा जिसमें आप हिन्दी में अनुवाद भर सकते हैं. आप चाहें तो विकल्पों में से Suggest भी चुन सकते हैं, यदि आपको लगता है कि अनुवाद पक्का नहीं है, और सुझाव मात्र है. आप बगैर पंजीकृत हुए और बगैर लॉगइन किए भी अनुवाद कर सकते हैं, परंतु वह सिर्फ सुझाव के रूप में ही दर्ज होगा. एक बात ध्यान में रखनी होगी कि इन अनुवादों को बच्चे ही ज्यादा पढेंगे इसलिए सरल, कलपनाशील, अनुवाद ही उचित होंगे.

http://raviratlami.blogspot.com/2007/11/blog-post_23.html

२० नोव्हेंबर, २००७

Firefox Localization

http://tinyurl.com/283kfl

The .xpi available here is for firefox version 1.5
The language pack for latest firefox version is still being developed under the guidance of Janabhaarati Team.

Open Office Localization

http://www.ncb.ernet.in/bharateeyaoo/download.shtml

You will first have to download the english pack and then the marathi pack.
You can not install the Marathi pack if the latest version of open office is already installed on your computer.

Drupal Localization

My blog post has described how to integrate Drupal localized version for Marathi.

http://oksoft.blogspot.com/2007/04/drupal-localization.html

Some of the strings are still not translated, I think. Another very useful module for marathi can be found here...

http://drupal.org/project/mr

Mediawiki localization

I have installed mediawiki for the dictionary project at.... http://saraswaticlasses.net/wiki/index.php5

I have found that only about 10% of localization is complete where as at Marathi Wikipedia it's almost 100%. Is it possible for anyone to submit the translated strings from wikipedia to mediawiki localization project so that the people like me who wants to install mediawiki on their own server can have a complete marathi website?

Wordpress Localization

http://translate.wordpress.com/

You can log in using your wordpress login name and password. If you don't have one you will have to create one at wordpress.com

Once logged in click on "All Items" to see the strings which needs to be translated in Marathi. Select any one that you know the marathi word for and add it to the database.
It's easy.
Anyone interested?

१८ नोव्हेंबर, २००७

Text to speech (Hindi/ Telugu)

The speech processing lab at Language Technologies Research Center, IIITH is actively involved in research and imparting training at the graduate and under-graduate level through semester long courses in the fields of speech processing which includes speech signal analysis, speech recognition, speech synthesis, speaker recognition, speech enhancement and spoken dialog systems.

http://speech.iiit.ac.in/~speech/speechdemo.html

१७ नोव्हेंबर, २००७

व्यावहारिक मराठी शब्दार्थ कोश

वयाची आठ दशके उलटलेले भाटवडेकर काही वर्षांपूवीर् हा ४५ हजार शब्दांचा कोश करायला बसले तेव्हा त्यांनी सगळ्या मराठी दैनिकांचा, नियतकालिकांचा कसून अभ्यास केला. बातम्या, लेखांमध्ये वापरला जाणारा प्रत्येक शब्द या कोशात आला पाहिजे, असा निकष ठेवला. याशिवाय, मराठी माध्यमाच्या पहिली ते बारावीच्या प्रत्येक विषयाच्या पुस्तकातील हरेक शब्दही कोशात घेतला.
अनेक वषेर् खपून भाटवडेकरांनी सिद्ध केलेला हा 'व्यावहारिक मराठी शब्दार्थ कोश' राजहंस प्रकाशन प्रकाशित करत आहे.

म.टा.तली मूळ बातमी

०९ नोव्हेंबर, २००७

गमभन विकी

http://tinyurl.com/2zfq7l

या पानावर आपल्याला हिंदी, इंग्रजी शब्द देवनागरीत लिहिलेले दिसतील. त्यातील नको असलेले शब्द काढून टाकावेत. त्यासाठी "edit" या लिंकवर टिचकी द्या. विकिपीडिया यापूर्वी वापरलेला असेल तर आपण ही सुविधा सहज वापरू शकाल. त्यासाठी सदस्य बनण्याचीही आवश्यकता नाही. पण आल्याची नोंद करून आपण बदल केले तर आपण कुठे कुठचे बदल करत आहात याची नोंद आपोआप ठेवली जाईल व आपल्यालाच त्याचा उपयोग होईल.
याचा गैरवापर होण्याची शक्यता ध्यानात घेऊन या विकित जमा होणारे शब्द हे शब्दसंपदेच्या संपादकांना पुन्हा एकदा अवलोकनार्थ उपलब्ध करून दिल्यावरच त्यांचा समावेश कोशात होईल.

Firefox And Open Office Official Dictionaries

Firefox dictionaries page...
http://addons.mozilla.org/en-US/firefox/browse/type:3


Open office official dictionaries page...
http://wiki.services.openoffice.org/wiki/Dictionaries#Marathi_.28India.29

डच भाषेतील शब्द सूची

डच भाषेतील सुमारे दीड लाख शब्दांची ओपन सोर्स शब्दसूची जून २००७ मध्ये प्रकाशीत झाली.
http://ooonewsletter.blogspot.com/2007/06/opentaal-publishes-dutch-word-list.html

२००५ सालापासून ८-१० मंडळी सातत्याने या कामामागे होती असे या ब्लॉग पोस्टवरून दिसते आहे.

०८ नोव्हेंबर, २००७

affix and suffix rules

संस्कृत भाषेत बावीस (२२) उपसर्ग आहेत. मला असे विचारायचे आहे की हेच नियम मराठीला देखील लागू होतात का? व खाली दिलेले शब्द हे मराठी शब्द आहेत का? मी ही माहिती हिन्दी विकिपीडिया वरून घेतलेली आहे.

अति - excessive, surpassing, over, beyond
अधि - above, additional, upon
अनु - after, behind, along, near, with, orderly

अप - away, off, back, down, negation, bad, wrong
अपि - placing over, uniting, proximity, in addition to
अभि - intensive, over, towards, on, upon

अव - down, off, away
आ - towards, near, opposite, limit, diminutive
उत् , उद् - up, upwards, off, away, out, out of, over

उप - near, inferior, subordinate, towards, under, on
दुस् , दुर् , दुः - bad, hard, difficult, inferior
नि - negation, in, into, down, back

निस् , निर् , निः - negative, out, away, forth, intensive
परा - away, off, aside
परि - round, about, fully

प्र - forth, on, onwards, away, forward, very, excessive, great
प्रति - towards, in opposition to, against, upon, in return, back, likeness, every

वि - without, apart, away, opposite, intensive, different
सम् - with, together, completely
सु - good, well, easy


* अति-(आधिक्य)अतिशय,अतिरेक;
* अति-(पलीकडे) अतिक्रम,अत्यंत
* अधि-(मुख्य) अधिपति,अध्यक्ष
* अधि-(वर) अध्ययन, अध्यापन
* अनु-(मागुन) अनुक्रम,अनुताप,अनुज;
* अनु-(प्रमाणें) अनुकरण, अनुमोदन.
* अप-(खालीं येणें) अपकर्ष, अपमान;
* अप-(विरुद्ध होणें) अपकार, अपजय.
* अपि-(आवरण) अपिधान = अच्छादन
* अभि-(अधिक) अभिनंदन, अभिलाप
* अभि-(जवळ) अभिमुख, अभिनय
* अभि-(पुढें) अभ्युत्थान, अभ्युदय.
* अव-(खालीं) अवगणना, अवतरण;
* अव-(अभाव,विरूद्धता) अवकृपा, अवगुण.
* आ-(पासून,पर्यंत) आकंठ, आजन्म;
* आ-(किंचीत) आरक्त;
* आ-(उलट) आगमन, आदान;
* आ-(पलीकडे) आक्रमण, आकलन.
* उत्-(वर) उत्कर्ष,उत्तीर्ण, उद्भिज्ज
* उप-(जवळ)उपाध्यक्ष, उपदिशा;
* उप-(गौण) उपग्रह, उपवेद, उपनेत्र
* दुर्,दुस्-(वाईट) दुराशा, दुरुक्ति, दुश्चिन्ह, दुष्कृत्य.
* नि-(अत्यंत) निमग्न, निबंध
* नि-(नकार) निकामी, निजोर.
* निर्-(अभाव) निरंजन, निराषा
* निस्(अभाव) निष्फळ, निश्चल, नि:शेष.
* परा-(उलट) पराजय, पराभव
* परि-(पूर्ण) परिपाक, परिपूर्ण(व्याप्त), परिमित, परिश्रम, परिवार
* प्र-(आधिक्य) प्रकोप, प्रबल, प्रपिता
* प्रति-(उलट) प्रतिकूल, प्रतिच्छाया,
* प्रति-(एकेक) प्रतिदिन, प्रतिवर्ष, प्रत्येक
* वि-(विशेष) विख्यात, विनंती, विवाद
* वि-(अभाव) विफल, विधवा, विसंगति
* सम्-(चांगले) संस्कृत, संस्कार, संगीत,
* सम्-(बरोबर) संयम, संयोग, संकीर्ण.
* सु-(चांगले) सुभाषित, सुकृत, सुग्रास;
* सु-(सोपें) सुगम, सुकर, स्वल्प;
* सु-(अधिक) सुबोधित, सुशिक्षित.

काही शब्दांना एकाहून अधिक उपसर्ग लागू शकतात.

उदाहरण
* प्रति+अप+वाद = प्रत्यपवाद
* सम्+आ+लोचन = समालोचन
* वि+आ+करण = व्याकरण

अत्युत्कृष्ट, निर्विकार, सुसंगति इत्यादि

उर्दू उपसर्ग
उपसर्ग - अर्थ - शब्दरूप
अल - निश्र्चित, अन्तिम - अलविदा, अलबत्ता
कम - हीन, थोड़ा, अल्प - कमसिन, कमअक्ल, कमज़ोर
खुश - श्रेष्ठता के अर्थ में - खुशबू, खुशनसीब, खुशकिस्मत, खुशदिल, खुशहाल, खुशमिजाज
ग़ैर - निषेध - ग़ैरहाज़िर ग़ैरकानूनी ग़ैरवाजिब ग़ैरमुमकिन ग़ैरसरकारी ग़ैरमुनासिब
दर - मध्य में - दरम्यान दरअसल दरहकीकत
ना - अभाव - नामुमकिन नामुराद नाकामयाब नापसन्द नासमझ नालायक नाचीज़ नापाक नाकाम
फ़ी - प्रति - फ़ीसदी फ़ीआदमी
ब - से, के, में, अनुसार - बनाम बदस्तूर बमुश्किल बतकल्लुफ़
बद - बुरा - बदनाम बदमाश बदकिस्मत बदबू बदहज़मी बददिमाग बदमज़ा बदहवास बददुआ बदनीयत बदकार
बर - पर, ऊपर, बाहर - बरकरार बरवक्त बरअक्स बरजमां कंठस्थ
बा - सहित - बाकायदा बाकलम बाइज्जत बाइन्साफ बामुलाहिज़ा
बिला - बिना - बिलावज़ह बिलालिहाज़ बिलाशक बिलानागा
बे - बिना - बेबुनियाद बेईमान बेवक्त बेरहम बेतरह बेइज्जत बेअक्ल बेकसूर बेमानी बेशक
ला - बिना, नहीं - लापता लाजबाब लावारिस लापरवाह लाइलाज लामानी लाइल्म लाज़वाल
सर - मुख्य - सरहद सरताज सरकार सरगना


शब्दाच्या शेवटी जोडल्या जाणार्या शब्दाला प्रत्यय (suffix) म्हणतात.

धन + वान = धनवान
विद्या + वान = विद्वान
उदार + ता = उदारता
पण्डित + ई = पण्डिताई
चालाक + ई = चालाकी

प्रगती

२२ एप्रिल : शुभारंभ
३० एप्रिल : १२८०
६ मे : २९७०
१९ मे : ५०३९
१ ओक्टोबर : ५८००
२३ ओक्टोबर : ६५४७ शब्द
१२ डिसेंबर : १२,१५९
३१ मे २००८ : २१,५१२

१ ओक्टोबर रोजी गमभन शुद्धलेखन चिकित्सेची नवी आवृत्ती ०७.०८.०१ उपलब्ध झाली. याचे वैशिष्ट्य म्हणजे अजॅक्स वापरून वेब सर्व्हिस म्हणून गमभन शुद्धलेखन चिकित्सा वापरता येऊ लागली.

सवाल - जवाब

१) काही प्रचलित इंग्रजी शब्द जसे, बॅंक, टेबल, पेपर, पेन, पेन्सिल यांचा शब्दसंपदेत समावेश करायचा का?
होय.

२) नाव, आडनाव व गावांची नावे घ्यावीत का?
होय!

३) काही अप्रचलित मराठी शब्द जे केवळ शब्दकोशातच पाहावयास मिळतात व आपल्या नेहमीच्या संभाषणात येत नाहीत असे शब्द जमा करावे का?
नाही. अशिष्ट शब्द (शिव्या) देखील जमा करू नयेत. सुंदर मराठी शब्दांखाली पर्याय म्हणून अशिष्ट शब्द केवळ उच्चार साधर्म्यामुळे दिसले तर ते योग्य होणार नाही.

४) माझ्या मित्राला / मैत्रिणीला यात सामील करून घेऊ का?
ई-मेल पाठवा ओंकार जोशी यांना, विषयः "shabdasampada - madatanis" to josh9383@gmail.com

५) 'च' चे काय करायचे?
'च' सोबत 'ही' आणि 'सुद्धा'ही जोडता येते सर्व शब्दांना. त्यांचे काय करायचे ते नवीन लेख लिहून सांगेनच. तोवर च सोबत अथवा च शिवायचे सर्व शब्द संपदेत जमा करता येतील. पूर्णविराम व कोलन असलेले शब्द जसे... पीएच.डी. प्रात:काल प्रात:स्मरण जमा करू नयेत.

६) ध्येयवाक्य?
'स्वभाषेत टंकलेखन साहाय्य'

स्वागत - गमभन शब्दसंपदा

प्रोजेक्ट पान :
http://saraswaticlasses.net/shabdasampada/

याची सुरुवात अशी झाली :
http://mr.upakram.org/node/114

पण मनोगताने त्याआधीच बाजी मारली होती. त्यांचा शुद्धिचिकित्सक मिळवण्याचा माझा प्रयत्न येथे वाचता येईल.
http://www.manogat.com/node/7878

मोफत व मुक्त स्रोत शब्द साठा उपलब्ध झाल्याशिवाय हा प्र्श्न सुटणार नाही हे लक्शात आल्यामुळे "हा प्रकल्प पुरेशा गांभीर्याने घ्यायला हवा" असे मला वाटले. मनोगताच्या प्रयत्नांतील त्रुटी व या प्रयोगाची आवश्यकता पॉवरपॉईंट प्रेझेंटेशनच्या स्वरूपात...
http://www.slideshare.net/shantanuo/spell-check-in-indian-languages



मुक्त स्रोत असल्यामुळे याचा 'एस क्यू एल डम्प' कोणालाही उतरवून घेता येईल.
http://code.google.com/p/hunspell-marathi-dictionary/

यात verified > 0 अशी अट घालून शुद्ध शब्द व verified < 0 ने अशुद्ध शब्द वेगळे काढता येतील. तर जमा झालेले शुद्ध शब्द "पी. डी. एफ." स्वरूपात. यात काही अशुद्ध शब्द दिसले तर मला(शंतनू ओक) कळवा.


फाफॉ २+ मध्ये शुद्धलेखन चिकित्सा कशी करता येते ते या चित्रावरून स्पष्ट होईल.
http://flickr.com/photos/shantanuo/351731580/


ओपन ऑफिस मध्ये सध्याची शब्दसूची कशी वापरायची ते येथे वाचता येईल.
http://tinyurl.com/tydyk

हिंदी भाषेतील कामाचे स्वरूप या दुव्यावर वाचता येईल.
http://buckycat.wordpress.com/2007/04/28/sorcery-in-indian-language-spelling/