ब्लॉग म्हणजे काय?

मराठी ब्लॉगजगाशी माझी ओ़ळख ही तशी अपघातानेच झाली. झालं काय की मी मराठी स्पेलचेक प्रोजेक्टमध्ये लक्ष घालायचं ठरवलं. त्यासाठी शब्दांचा जोगवा मागत फिरताना ब्लॉग वाचनाची आवड निर्माण झाली. मग स्पेल चेकचे काम राहिले बाजूला आणि ब्लॉगवाचनातच खूपसा वेळ जाऊ लागला. आता त्यात हवशे, नवशे, गवशे सर्वच असल्यामुळे दर्जेदार लिखाण वेगळं काढण्याची आवश्यकता निर्माण झाली. त्यासाठी ब्लॉग फॉलो करणे किंवा ते गुगल रीडरमध्ये जमा करणे असे सारे काही करून पाहिले. वेगवेगळ्या स्पर्धांमध्ये ब्लॉगना पारितोषिके मिळालेली पाहिली. काही ब्लॉगर तर पेटल्यासारखे इतके लिहितात की आपल्याला वाचायला वेळ पुरत नाही, यांना लिहायला वेळ मिळतो कसा असा प्रश्न पडावा. त्यामुळे दर्जेदार ब्लॉगची यादी नव्हे तर त्यातील सर्वोत्क्रूष्ट ब्लॉगपोस्टची यादी करण्याच्या कल्पनेची आयडिया डोक्यात आली. तर असे हे माझे हैंडपिक्ड सर्वोत्तम ब्लॉगपोस्टस...
_____

ब्लॉगची लांबी, रुंदी किती असावी? ब्लॉगचा विषय काय असतो? ब्लॉगमध्ये स्वतःचा उल्लेख किती व कसा असावा? ब्लॉगचा शेवट कसा व्हावा? या सर्व प्रश्नांची उत्तरे म्हणजे गुरुदत्त यांच्या "माझं चर्‍हाट" या ब्लॉगवरील खालील पोस्ट!

http://chimanya.blogspot.com/2010/07/blog-post.html

वर दिलेला ब्लॉग हा पर्फेक्ट ब्लॉग म्हणता येईल. पण प्रत्येक ब्लॉग हा आदर्श ब्लॉग म्हणून लिहावा असे नाही. ब्लॉगचा मूळ उद्देश व्यक्तिगत अभिव्यक्ती हा आहे.
http://karviharsamarthyane.blogspot.com/2009/11/blog-post.html
मुक्तपीठ म्हणा हवं तर! वर दिलेल्या "कर विहार सामर्थ्याने" या ब्लॉगवरील आपला अनुभव लेखिकेने शेकडो लोकांबरोबर शेअर केला आहे. असं अनुभव देवघेवीचे स्वस्त व्यासपीठ पूर्वी नव्हते. अर्थात आपण ते कसे वापरतो यावर बरंच काही अवलंबून आहे.
_____

मराठी माणसाचे अनुभव विश्व विस्तारत आहे. त्याचे स्पष्ट प्रतिबिंब फक्त ब्लॉगच्या माध्यमातून दिसते. पारंपारिक प्रसारमाध्यमे यात साफ तोकडी पडतात. ब्लॉगर आपल्याला त्याचे जगभरातले अनुभव वन - ऑन - वन संपादकांच्या कात्रीचा स्पर्श न होता सांगू शकतो, अगदी कोणतीही भीडभाड न बाळगता. उदाहरण म्हणून जपान मधील भूकंप व त्सुनामी यात सापडलेले ब्लॉगर नितीन पोतदारांचा स्वानुभव "टोकियोतील ते चार तास..." इथे वाचता येईल...
http://www.myniti.com/2011/03/tweet_18.html

मुंबई हल्ल्याचा आखों देखा हाल येथे वाचता येईल.
"त्या" रात्रीचा थरार ... मी अनुभवलेला !!!
http://www.maayboli.com/node/12250

वर दिलेली लिंक सापडत नव्हती. गुगुलमध्ये खाली दिलेला सर्च दिल्यावर तासाभराने सापडली!
सीएसटी स्टेशन अनुभव site:maayboli.com

गांबारोऽ निप्पोन! अशा शीर्षकाचा लेख मायबोलीच्या दिवाळी अंकातही वाचायला मिळतो.
http://vishesh.maayboli.com/node/955

मायबोलीवरील लेखन रूढ अर्थाने ब्लॉगर्सचे लिखाण म्हणता येणार नाही पण अपवाद म्हणून वरील दोन लेख दिले आहेत. म्हटलं तर ब्लॉगर्स नाहीतर सोशल साईट नेटवर्कींगवरचे (पडीक) म्हणजे मायबोलीकर!
_____

उन्हाळ्याच्या सुट्टीतले अनुभव इतक्या चविष्टपणे लिहीता येतात यावर माझा तरी खालील ब्लॉग वाचल्याशिवाय विश्वास बसला नसता...

http://unhalyachisutti.blogspot.com/2009/11/blog-post_14.html

सई केसकर लिहीत असलेली "उन्हाळ्याची सुट्टी" संपली असली तरी त्याचा गाज फार काळ वाचकांचा ठाव घेत राहील.
_____
कोणताही दूषित पूर्वग्रह मनात राहू न देता ज्या तटस्थतेने ऍडी जोशी यांनी आपले लहानपणाचे,विशेषतः शिक्षकांच्या व वडिलांच्या मार देण्याचे अनुभव मांडले आहेत ते वाचल्यावर खरच "आदित्याय नमः" म्हणावं लागतं आणि त्यातीलच "बंड्याची शाळा - धडा दुसरा" सर्वोत्तम ब्लॉग पोस्टच्या माझ्या यादीत येतो.

http://adijoshi.blogspot.com/2009/03/blog-post_03.html
_____

फाटक काका आपल्या जुन्या वहीतला एखादा निबंद ब्लॉगवर पोस्ट करतात तेंव्हा तो आपोआप माझ्या सर्वोत्तम ब्लॉगपोस्टच्या यादीत जातो. उदा. आयशॉटच्या वहीतून - आम्ची सहल !

http://rahulphatak.blogspot.com/2007/11/blog-post_21.html

_____

योगेश यांच्या मनमौजी या ब्लॉगवरील "येळकोट..येळकोट...जय मल्हार!!!" या पोस्टमध्ये देवाधर्माच्या नावाखाली तिर्थस्थानी कशी अक्शरशः लूट चालते ते वाचून एक वेगळा अँगल बघायला मिळतो. सर्वोत्तम ब्लॉगपोस्ट मध्ये त्याचा समावेश अपरिहार्य आहे.

http://manmaujee.blogspot.com/2010/08/blog-post.html
_____

राम जगताप यांच्या भेजाफ्राय या ब्लॉगवर व्यक्तिचित्रे कशी लिहावीत याची शाळाच निघाल्यासारखी वाटते. पण त्यांचा "काय लाड करू तुझे?" हा पोस्ट सर्वोत्तम ब्लॉगपोस्टच्या यादीत अगदी वर!
http://ramjagtap.blogspot.com/2011/02/blog-post.html
_____

"चुकामूक" हे पोस्ट "नस्ती उठाठेव" या ब्लॉगवरील. सर्वोत्तम मध्ये यायला या ब्लॉगवर इतरही बरेच काही आहे. पण मला थोडे वेगळे, गूढ अर्थाचा शेवट असणारे पोस्ट काही वेळा ब्लॉगवर वाचायला आवडतात. म्हणून याची निवड...
http://abhipendharkar.blogspot.com/2010/01/blog-post.html

_____

निसर्ग विरुद्ध माणूस विरुद्ध विकास असा एक त्रिकोणी पेच सध्या हातघाईवर येऊ पाहात आहे. "निसर्गवार्ता" ब्लॉगवरील "माळढोक संवर्धनातील गुंतागुंत" हे पोस्ट नक्कीच सर्वोत्तम मध्ये घेण्यासारखे.

http://nisargvarta.blogspot.com/2011/05/conservation-of-great-indian-bustard.html
_____

"किस्सा खुर्सी का!" हा टॅलीनामा वरील ब्लॉगपोस्ट सरकारी म्हणजेच मुंबई पोर्ट ट्रस्टच्या नोकरीतला आलेला अनुभव वैश्विक सत्य सांगतो! सर्वोत्तम मध्ये टाकायला काहीच अडचण नसावी.

http://ejmarathe.blogspot.com/2009/09/blog-post_20.html
_____

"चवळी सूप" हे पोस्ट म्हणजे रेसिपी नव्हे तर चवळी पेरून त्याच्या शेंगा काढून मग स्वतःपुरते केलेले सूप आहे. हे असे सूप बनविणारी लेखिकाच "झाले मोकळे आकाश" म्हणू शकते!
http://mokale-aakash.blogspot.com/2010/11/blog-post.html
_____

कधी मधी आपल्या दुचाकीवर लिफ्ट देणारा आपला तो अनुभव जास्तीत जास्त किती साहित्यिक पद्धतीने सांगू शकतो? "निशाणी आडवा अंगठा" या ब्लॉगपोस्टवरील अनुभव वाचल्यावर "काय सांगता राव?" असे म्हणावेसे वाटले तर नवल नाही!

http://www.kaaysangurao.com/2011/03/blog-post_27.html

_____

"राशोमॉन - ज्याचं त्याचं सत्य!" यासारख्या सशक्त ब्लॉगपोस्टमधून "आपला सिनेमास्कोप" नव्या जुन्या तसेच मराठीसह जागतिक चित्रपटांची ओळख करून देत आहे. नक्कीच नोंदघेण्याजोगे!

http://apalacinemascope.blogspot.com/2011/10/blog-post_31.html

_____

"बोले तो तू करता क्या है मामू?" या प्रश्नाचे उत्तर "मै मराठी भाषा में ब्लॉग लिखता हूं" असं दिलं तर समोरच्याची काय प्रतिक्रिया येईल ते मला सांगता येत नाही कदाचित "Random Thoughts" चा लेखक सांगू शकतो...

http://rbk137.blogspot.com/2011/11/blog-post_18.html


मुक्तछंदातला "एका लग्नाची...किंबहुना....एका लग्नातली गोष्ट!" या ब्लॉगमध्ये लेखक स्वतःच्या लग्नाची गोष्ट सांगतो थोड्या विनोदी पद्धतीने. सर्वोत्तम नसला तरी प्रॉमिसिंग वाटणारे हे पोस्ट...

http://asudhanwam.blogspot.com/2011/08/blog-post.html
_____

"याला नशीब घडवणं म्हणतात!" हे "मनस्पंदने" वरील ब्लॉगपोस्ट स्वानुभव व साहित्यिक मूल्य असलेला ब्लॉग कसा दिसतो ते दाखवते...

http://manspandane.blogspot.com/2011/10/blog-post.html

"कॉलेजकाळातली ती घटना" काळीज कुरतडत असेल तर "माझे लेखन - काही अरभाट नि काही चिल्लर!" असं म्हणत ब्लॉगवर लिहावं. ह्रुदयातली कळ थोडीतरी शांत होईल! सर्वोत्तम नसला तरी ब्लॉगचा आणखी एक पैलू दाखवणारी ही पोस्ट...

http://arbhataanichillar.blogspot.com/2011/05/blog-post_29.html


_____

संदीप खरेच्या कवितेचे मनाला भावेल तसे रसग्रहण "उगाच काय ग छोट्या-मोठ्या गोष्टींवरून इतके वाद?" या पोस्टवर वाचण्यासारखे...
http://anaghaapte.blogspot.com/2011/08/blog-post_30.html
_____

"गंगासागर एक बार" या सचित्र ब्लॉगपोस्टमध्ये प्रवासवर्णनाबरोबरच धर्माचे एक वर्तुळ पूर्ण होतं...
http://suchalejase.blogspot.com/2011/11/blog-post_27.html

_____

अनुक्षरे ब्लॉगवरील "खेळ मांडला" या ब्लॉगपोस्टद्वारे एका आईच्या जिवाची आपल्या लेकरासाठी होणारी तगमग वाचता येते. नक्कीच सर्वोत्तम मध्ये!

http://anukshre.wordpress.com/2010/01/06/
_____

"स्वतःच्या शोधात मी.." अशा ब्लॉगवर केसरबाईंचे व्यक्तिचित्र वाचायला मिळते. नव्या पिढीला जुन्या सोन्याची तोंडओळख ब्लॉग या सशक्त माध्यमाशिवाय होणे मला तरी अशक्य वाटते.
http://komalrishabh.blogspot.com/2011/02/blog-post_4585.html
_____

"बब्याचो बंदोबस्त" ही टिपीकल कोकणी पोस्ट "माझ्या गजाल्या"शिवाय कोणत्या ब्लॉगवर वाचायला मिळणार? नक्कीच सर्वोत्तममध्ये...

http://dimag-kharab.blogspot.com/2011/07/blog-post.html

_____

http://mylifemyreviews.blogspot.com/2011/10/blog-post_2652.html

http://jchitale.blogspot.com/2011/03/blog-post.html

http://abdashabda.blogspot.com/2010/07/blog-post.html

http://majhiyamana.blogspot.com/2011/11/blog-post.html

http://ashutoshbapat.blogspot.in/2010/02/blog-post.html

गवई कितीही मोठा असला तरी त्याच्या सर्वच मैफिली जमतातच असे नाही. पण काही मैफिली मात्र रसिकांच्या दीर्घकाळ स्मरणात राहतात. तसे ब्लॉगर्सचेही आहे. एखादी ब्लॉगपोस्ट अशी काही जमते की त्यावर बोलण्या/ लिहीण्यासारखे काही राहातच नाही. मला भावलेल्या अशा पोस्टांची एक झलक.
१) जातीयवादी लिखाणाचा विचारच केलेला नाही.
२) कविता आणि पाकक्रिया नाहीत कारण मला त्यातील काही कळत नाही.
३) प्रथितयश ब्लॉगर्सचे लिखाण घेतलेले नाही.